خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: رئیس جمهور روز یکشنبه ۲۷ دیماه لایجه پیشنهادی بودجه ۹۵ را تقدیم مجلس کرد. این لایحه آشکارا خواستار افزایش بودجه نهادهای فرهنگی – البته نه همه آنها – شده است و طبیعی است که نمود این درخواست در بودجه مستقیم دستگاه‌های متولی فرهنگ دیده شود.

برای نمونه بودجه پیشنهادی سازمان اسناد و کتابخانه ملی و یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به سال جاری (۹۴) با افزایش قابل توجهی روبرو شده است و این درحالی است که ظواهر امر حکایت از نارضایتی برخی دستگاه‌های فرهنگی از نرخ افزایش بودجه در لایحه ۹۵ دارد اما فعلا به دلیل درپیش بودن بررسی لایحه دولت در مجلس و امیدواری به اعمال برخی تغییرات متولیان این نهادها سکوت پیشه کرده‌اند.

در قیاس با سازمان اسناد و وزارت ارشاد سهم دیگر دستگاه‌های فرهنگی از این «افزایش بودجه» چقدر بوده و کمترین و بیشترین جهش متعلق به کدام دستگاه فرهنگی است؟

بودجه هر دستگاه چقدر افزایش داشته است؟

برای رسیدن به پاسخ این سوال با نگاهی به نرخ تورم موجود و پیش‌بینی رشد ۵ درصدی اقتصادی کشور، ابتدا به صورت فهرست‌وار مروری بر تغییرات بودجه‌ای در برخی نهادهای فرهنگی خواهیم داشت؛

– بودجه پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سال آینده ۱۰.۱۲۵.۳۹۷ میلیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۷.۶۹۳.۲۰۷ میلیون ریال، رقمی معادل ۲.۴۳۲.۱۹۰ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی سازمان تبلیغات اسلامی برای سال آینده ۳.۱۴۰.۵۲۲ میلیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۲.۶۰۵.۵۵۹ میلیون ریال، رقمی معادل ۵۳۴۹۶۳ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای سال آینده ۲.۳۱۰.۳۲۶ میلیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۲.۱۵۴.۷۷۰ میلیون ریال، رقمی معادل ۱۵۵۵۵۶ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی نهاد کتابخانه‌های عمومی برای سال آینده ۱.۲۸۴.۲۳۸ میلیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۱.۱۴۷.۶۴۱ میلیون ریال، رقمی معادل ۱۳۶۵۹۷ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای سال آینده ۹۹۴.۰۰۰ ملیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۶۳۹.۷۳۹ میلیون ریال، رقمی معادل ۳۵۴۲۶۱ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی برای سال آینده ۱۶۵.۸۱۴ ملیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۱۶۳.۰۰۰ میلیون ریال، رقمی معادل ۲۸۱۴ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

– بودجه پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای سال آینده ۱۴۷.۵۹۶ میلیون ریال است که در مقایسه با بودجه سال جاری یعنی ۱۱۸.۰۰۰ میلیون ریال، رقمی معادل ۲۹۵۹۶ میلیون ریال افزایش را نشان می‌دهد.

بیشترین جهش برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی

مرور همین آمار کوتاه با یک نگاه مقایسه‌ای به خوبی نشان می‌دهد که در فرآیند افزایش بودجه فرهنگی کشور در لایحه پیشنهادی بودجه از سوی دولت، بیشترین سهم برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی در نظر گرفته شده است.

این افزایش بالای ۵۵ درصدی در حالی است که بودجه زیرمجموعه فرهنگی مجلس شورای اسلامی زیر ۲ درصد افزایش داشته است.

قبل از مجلس شورای اسلامی هم به ترتیب نهاد کتابخانه‌ها با حدود ۱۲ درصد و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به ۷ درصد افزایش بودجه، کمترین جهش بودجه‌ای را در سال آینده تجربه خواهند کرد.

در این میان وزارت اشاد با افزایش ۳۰ درصدی بودجه دومین جایگاه را در فهرست بیشترین جهش بودجه‌ای سال ۹۵ پس از سازمان اسناد خواهد داشت.

مهم تعادل است نه تساوی

با توجه به آنچه به صورت مختصر مرور شد، آنچه در بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۹۵ لحاظ شده است درنظر گرفتن حداقل ۲ و حداکثر ۵۵ درصد افزایش بودجه برای اصلی‌ترین نهادها و دستگاه‌های متولی فرهنگ است. افزایشی که یکدست نبودن و عدم تساوی آن برای دستگاه‌های مختلف قابل درک و منطقی است اما آنچه قابل تأمل است نوسان و فاصله غیرمنطقی این اعداد و ارقام است.

به تعبیر دیگر آنچه نیاز به توضیح و توجیه دارد این است که با توجه به  شرح وظایف ثابت دستگاه‌های فرهنگی مورد اشاره این میزان تفاوت میان افزایش ارقام بودجه‌ای از سال جاری به سال آتی حاصل چیست؟

آیا اولویت‌های فرهنگی دولت در سال ۹۵ به این سمت و سو خواهد بود که بیشتر تمرکز بر فعالیت مرکز اسناد و کتابخانه ملی باشد؟ آیا این اولویت گذاری باتوجه به سهم کمتر نهادهای تولیدی در حوزه فرهنگ قرار است نشان دهنده سیاست کلان فرهنگی دولت در سال آینده باشد؟

این سیاست فرهنگی کلان چه تناسبی با لایحه برنامه ششم توسعه و مهمتر از آن سند چشم‌انداز دارد؟

طرح این سوالات صرفا از آن جهت است که لایحه بودجه ۹۵ هنوز در مرحله «پیشنهاد» است و به زودی تحلیل و بررسی جزئیات آن در مجلس شورای اسلامی آغاز می‌شود؛ انتظار این است که در فرآیند تصویت و نهایی شدن این ارقام نیم‌نگاهی به این سوالات کلیدی وجود داشته باشد و ارقام مرتبط با حوزه فرهنگ زیر سایه سنگین سرفصل‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در لایحه بودجه قرار نگیرد.

منبع خبری : خبرگزاری مهر